ROD Kaprys » Kalendarz ogrodniczy

Opracowanie na podstawie tekstu PZD Krajowej Rady.

MARZEC

ZABIEGI AGROTECHNICZNE– Wyrównujemy odkrytą glebę, pozostawioną na zimę w ostrej skibie. Ten zabieg przerywa podsiąk wody kapilarami i zmniejsza powierzchnię parowania,
co pozwala na zachowanie w glebie wody, która nagromadziła się zimą. Wskutek zmniejszenia
paro wania podnosi się także temperatura gleby.

USUWANIE ZIMOWYCH OSŁON – Po ustabilizowaniu temperatury i ustąpieniu nocnych przymrozków stopniowo zdejmujemy zimowe osłony. Pamiętajmy także o rozgarnięciu kopczyków ziemi/ściółki wokół krzewów, co umożliwi szybsze podniesie nie temperatury gleby i lepszy pobór wody przez roślinę. W pierwszej kolejności usuwamy osłony z bylin i roślin cebulowych, najwrażliwsze rośliny (np. laurowiśnie, ketmie, magnolie, różaneczniki, róże i powojniki) po zostawiamy okryte do momentu ustabilizowania temperatury. Osłony warto zachować jeszcze w gotowości, w przypadku niespodziewanych spadków temperatury.

PRACE PORZĄDKOWE – Suche byliny i trawy wycinamy po ustabilizowaniu temperatury– ich liście pełniły funkcję ochrony przed mrozem. Sprzątamy liście, gałęzie i wszelkie odpady naniesione przez wiatr. Wygrabiamy dokładnie trawnik. Materiał organiczny zebrany podczas prac porządkowych warto wykorzystać w kompostowniku. Początek wiosny to idealny moment na przygotowanie sprzętu ogrodniczego do sezonu i konserwację altan, tarasów, huśtawek
i pozostałych elementów małej architektury.

ROZSADY– Na początku marca można jeszcze przygotowywać rozsady selera, pora, wczesnych odmian warzyw kapustnych i sałaty. Na przełomie marca i kwietnia wysiewamy rozsady roślin ciepłolubnych np. pomidora i papryki. (choć papryka potrafi długo kiełkować, więc istnieje ryzyko, że nie zdąży nam dojrzeć, chyba, że będziemy ją uprawiać w tunelu lub szklarni). Jednak zbyt późny termin na sianie na rozsady nie oznacza, że nie będziemy cieszyć się takimi warzywami - możemy zakupić gotowe sadzonki na rynku, u ogrodników lub może sąsiad podzieli się
z nami, jeśli ma nadmiar?

ROZPOCZĘCIE UPRAWY NOWALIJEK–Po okresie zimowym pierwsze własne uprawy sprawiają ogromną satysfakcję. Przy sprzyjającej pogodzie w marcu zaczynamy od wysiewu do gruntu rzodkiewki, rukoli, szpinaku, rzeżuchy, kopru ogrodowego, pietruszki korzeniowej i naciowej, marchwi wczesnej, grochu zielonego. Wysadzamy także cebulę z dymki, wiosenne odmiany czosnku
i sadzimy rozsady kalarepy, sałaty masłowej i kruchej. Dla szybszych wschodów uprawy można przykrywać agrowłókniną.

CIĘCIE DRZEW I KRZEWÓW–Wykonujemy cięcie po posadzeniu drzew i krzewów sadzonych jesienią i wiosną- jest to pierwszy zabieg formujący przyszłą koronę. Wykonujemy cięcia prześwietlające odpornych na mróz jabłoni, gruszy, późnych odmian śliw, pigwy wielkoowocowej i prześwietlanie po kwitnieniu derenia jadalnego. Rozpoczynamy także cięcia odmładzające porzeczek, agrestu, malin jednorocznych, jeżyny, borówki amerykańskiej, leszczyny, aronii, jagody kamczackiej, pigwowca japońskiego, winorośli, cytryńca. Wykonujemy cięcia gatunków ozdobnych kwitnących na pędach jednorocznych, np. hortensji bukietowej, buddlei Dawida, derenia białego, pięciornika, tawuły japońskiej, powojników wielkokwiatowych. Na początku miesiąca można jeszcze pozyskiwać zrazy.

NOWE NASADZENIA– wybieramy i sadzimy drzewa i krzewy owocowe z odkrytym korzeniami w pojemnikach. Przy zakupie należy zwrócić uwagę na jakość materiału szkółkarskiego. Po posadzeniu podlewamy, ściółkujemy roślinę i w razie potrzeby mocujemy do podpory. Wysiewamy rośliny roczne odporne na spadki temperatury, np. groszek pachnący, powój trójbarwny, nagietki. Planując nasadzenia warto pamiętać o odpowiednich odległościach między nimi, aby zapewnić odpowiednią cyrkulację powietrza i tym samym zmniejszyć ryzyko występowania chorób.

OCHRONA ROŚLIN– Przed rozpoczęciem wegetacji wykonujemy na drzewach i krzewach owocowych profilaktyczne opryski przeciw chorobom bakteryjnym i grzybowym Miedzianem50WP. W fazie nabrzmiewania pąków opryskujemy brzoskwinie i nektaryny przeciw kędzierzawości liści. Zwalczamy wielkopąkowca na porzeczce czarnej. Wykonujemy opryski zwalczające zimowe stadia przędziorków, mszyc, ochojników, misecznika śliwowego zarówno na drzewach owocowych jak i ozdobnych. Z drzew usuwamy tzw. „mumie owocowe”, które mogą być źródłem chorób.

NAWOŻENIE– Po rozpoczęciu wegetacji po zimie zaczynamy nawożenie roślin. Stosujemy nawozy wieloskładnikowe lub o wysokiej zawartości azotu (najlepiej o przedłużonym działaniu) lub dedykowane konkretnym grupom roślin,które stosujemy zgodnie z zaleceniem producenta. Nie zapominamy także o kompoście - poprawia strukturę gleby i jest cennym źródłem składników pokarmowych które może być stosowane przez cały sezon wegetacyjny. Mogą być nim zasilane prawie wszystkie rośliny: sadownicze, ozdobne, warzywa, trawy. Dla roślin kwasolubnych (np. borówek, azalii, wrzosów) powinniśmy stosować kompost o odpowiednim pH. Rozkładamy go na powierzchni gleby i płytko mieszamy. Kolejnym nawozem organicznym, który można stosować wczesną wiosną, jeżeli nie był zastosowany jesienią, jest obornik–wymaga on przekopania. W miejscach, w których uprawę rozpoczniemy późno, możemy wysiać rośliny przedplonowe, czyli takie, które zdążą dojrzeć do zebrania zanim w to miejsce będziemy sadzić rośliny właściwe. Przekopujemy także rośliny poplonowe pozostawione na zimę.

KWIECIEŃ

PIELĘGNACJA TRAWNIKA– na początku kwietnia wykonujemy aerację i wertykulację trawnika. To często także moment pierwszego koszenia. W razie potrzeby wykonujemy dosiewki trawy w miejscach, które uległy zniszczeniu - wilgotna gleba i umiarkowane temperatury sprzyjają ukorzenianiu się trawy. Kwiecień to także moment nawożenia trawnika nawozem z wysoką zawartością azotu.

SADZENIE I DZIELENIE BYLIN – Na początku miesiąca sadzimy byliny kwitnące latem i jesienią, oraz ozdobne z liści (np.jeżówki, dzielżany, funkie). To również dobry czas na dzielenie karp bylin, które już posiadamy na działce. Robimy to w celu pozyskania nowych roślin, ale także w celu odmłodzenia egzemplarzy, które straciły na atrakcyjności.

WARZYWNIK– Kontynuujemy wysiew i sadzenie nowalijek, jeśli nie zrobiliśmy tego w marcu lub jeśli chcemy pozyskać kolejne plo ny. Sadzimy do gruntu sałatę głowiastą, pora, wysiewamy sałatę liściową, buraka ćwikłowego i liściowego, kolendrę, cząber, ogórecznika. Na początku miesiąca kontynuujemy produkcję rozsady roślin ciepłolubnych uprawianych w gruncie, np. pomidora, papryki, bakłażana. Na początku miesiąca rozpoczynamy produkcję rozsady arbuza i melona. W 2 połowie kwietnia wysiewamy na rozsadę warzywa dyniowate i sa dzimy rozsady pomidora w szklarni,

NAWOŻENIE – Kontynuujemy nawożenie. Wymagają go szczególnie rośliny intensywnie cięte i kwitnące w okresie wiosennym. Zasilamy drzewa
i krzewy owocowe nawozami azotowymi i potasowymi.

CIĘCIE DRZEW I KRZEWÓW– Kontynuujemy cięcia po posadzeniu. Rozpoczynamy cięcia róż. Kontynuujemy cięcie jabłoni, grusz i śliw. Wykonujemy cięcia prześwietlające brzoskwini i cięcia odmładzające starych drzew. Wycinamy odro sty korzeniowe. Wykonujemy cięcia odmładzające
i formujące krzewów ozdobnych po kwitnieniu, np. forsycji, lilaków, krzewuszki. Na przełomie marca i kwietnia tniemy krzewy liściaste zimozielone i większość gatunków krzewów iglastych.

OCHRONA ROŚLIN– sprawdzamy stan kwitnących roślin cebulowych, np. tulipanów. Egzemplarze z widocznym porażeniem usuwamy wraz z cebulą i systemem korzeniowym, przekwitłe kwiaty ogławiamy. Na początku miesiąca kontrolujemy uprawy pod kątem występowania mszyc, zwalczamy je dedykowanymi preparatami lub wyciągami z czosnku, pokrzywy, wrotyczu. Usuwamy zaschnięte pąki kwiatowe na jabłoniach i gruszach - żerują w nich larwy kwieciaka. Sprawdzamy czy na gruszy nie występują powyginane, czerniejące liście– symptom obecności miodówki gruszowej. Sprawdzamy czy pędy jabłoni, porzeczek i agrestu nie są porażone przez mączniaka, wycinamy je lub przy zaawansowanym porażeniu opryskujemy rośliny preparatem siarkowym. Sprawdzamy czy na bukszpanach nie pojawiła się ćma bukszpa nowa, dokładnie oglądając krzew od wewnątrz w poszukiwaniu gąsienic. Po stwierdzeniu występowania szkodnika stosujemy dedykowane pre paraty, np. Lepinox Plus.

MAJ

WARZYWNIK – W maju sadzimy do gruntu warzywa ciepłolubne. Po 15 maja, kiedy minie ryzyko przymrozków, możemy wysiać ogórki, dynię olbrzymią i zwyczajną, cukinię, fasolę szparagową oraz bazylię i majeranek. Z rozsady sadzimy paprykę, pomidory, bakłażana, seler naciowy i korzeniowy, jarmuż, brukselkę, pod koniec miesiąca melony i arbuzy. Konieczne jest wcześniejsze zahartowanie rozsad. Pamiętajmy o regularnym podlewaniu, odchwaszczaniu i ściółkowaniu gleby, co ograniczy parowanie wody i rozwój chwastów. Obserwujemy uprawy pod kątem pojawiania się pierwszych szkodników.

NOWE NASADZENIA – Na początku miesiąca można przystąpić do sadzenia begonii bulwiastej, mieczyków, dalii, krokosomii. Można rozpocząć także wysiew gatunków nie tolerujących przymrozków i przesadzania, do których należą np. nasturcja, słoneczniki, wilce. Kończy my sadzenie drzew i krzewów w pojemnikach. Sadzimy kwiaty jednoroczne do gruntu lub pojemników.

CIĘCIE DRZEW I KRZEWÓW – Wykonujemy cięcia sanitarne - w tym okresie widoczne będą uszkodzenia spowodowane przez przymrozki. Formujemy młode drzewa wyprowadzając silny pionowy przewodnik i poziome pędy boczne. Formujemy krzewy leszczyny. Wykonu jemy cięcia odmładzające i formujące krzewów ozdobnych po kwitnieniu, np. migdałka trójklapowego, tawuły wczesnej, tawuły nippońskiej. Pod koniec maja wykonujemy cięcia pielęgnacyjne i prześwietlające sosen.

OCHRONA ROŚLIN – Usuwamy zawiązki na jabłoniach i śliwach uszkodzone przez owocnice. Instalujemy pułapki lepowe na owocnice i pułapki feromonowe na owocówki śliwkóweczki i jabłkóweczki. W połowie maja dla ochrony czereśni instalujemy tablice lepowe do odłowu nasionnicy trześniówki. Na truskawkach i malinach mogą pojawić się pierwsze objawy szarej pleśni – usuwamy porażone owoce, stosujemy wyciągi ze skrzypu. Możemy wykonywać opryski na parcha gruszy (np. preparatem Score250 EC). Ogławiamy przekwitające rośliny cebulowe i usuwamy w całości egzemplarze porażone.

REGULARNE ODCHWASZCZANIE, ŚCIÓŁKOWANIE I PODLEWANIE– Odchwaszczanie zapobiega konkurencji o wodę i składniki pokarmowe a ściółkowanie ogranicza parowanie wody i wzrost chwastów. Podlewania wymagają w szczególności rośliny nowo posadzone.

UWAGA, terminy poszczególnych zabiegów mogą ulec zmianie w zależności od warunków atmosferycznych. Zachęcamy do rozszerzania wiedzy z pomocą wydawnictw Związkowych. Krajowy Zarząd PZD wydał dla działkowców m.in. książki „Sztuka cięcia drzew owocowych”, „Sztuka cięcia krzewów i pnączy owocowych”, „Cięcie drzew i krzewów ozdobnych” oraz broszury „Nowalijki”, „Zalecenia z ochrony roślin”, „Rozmnażamy ozdobne” oraz szereg propozycji dotyczących uprawy warzyw np. „Warzywnik dla początkujących”, „Warzywnik nie tylko tradycyjnie”. Autorzy: Zespół działaczy i Instruktorów ds. ogrodniczych Okręgów PZD Warszawa, 13.03.2025 r.

KALENDARZ OGRODNICZY

ALENDARZ